Rodný domek a socha spisovatele Aloise Jiráska

V domku čp. 90, ve světničce obrácené k severu, se narodil 23. 8. 1851 spisovatel Alois Jirásek. Stavení s černou kuchyní z konce 18. století náleží k památkám lidové architektury. Jeho vzhled byl tenkrát poněkud jiný. Směrem do zahrady stál ještě chlév s konírnou a stodola. Hospodařil tu děd spisovatele a po něm zde pekařil jeho otec. V roce 1878 Jiráskovi rodiče pro velké dluhy o chalupu přišli a byla prodána v dražbě.

V roce 1925 odkoupilo Jiráskův rodný domek město. Objekt byl v letech 1955 - 1957 citlivě zrekostruován podle plánů arch. Zdeňka Budinky a zpřístupněn veřejnosti. Pamětní deska v průčelí je dílem sochaře Quido Kociána (1874 - 1928). V současné době je domek ve správě Muzea Náchodska.

Za rodným stavením je umístěna od r. 1961 Jiráskova bronzová socha – dílo sochaře Josefa Malejovského (*1914).

Dom rodzinny oraz pomnik pisarza Aloisa Jiráska

W domku numer 90, w położonej od północy izbie, urodził się 23 sierpnia 1851 roku pisarz Alois Jirásek. Pochodzący z końca XVIII wieku budynek z czarną kuchnią jest zabytkiem architektury ludowej. W owym czasie wyglądał on nieco inaczej. Od ogrodu znajdował się jeszcze chlew i stajnia. Gospodarzył tu dziadek pisarza, a po nim z kolei miał tu piekarnię jego ojciec. Ze względu na wielkie długi rodzice Jiráska stracili w 1878 chałupę i została ona sprzedana na licytacji.

W roku 1925 rodzinny domek Jiráska odkupiło miasto. W latach 1955-1957 został on pieczołowicie zrekonstruowany według projektu architekta Zdeňka Budinky, a następnie udostępniony zwiedzającym. Tablica pamiątkowa na szczycie domu jest dziełem rzeźbiarza Quido Kociána (1874 - 1928). Obecnie domem zarządza Muzeum Regionalne w Náchodzie.

Za domem, od strony parku, umieszczona jest od roku 1961 brązowa statua A. Jiráska – dzieło rzeźbiarza Josefa Malejovskiego (*1914).

Native House and Sculpture of Alois Jirásek

Writer Alois Jirásek was born in house number 90, in a small north-facing room, on 23 August 1851. The building, with a black kitchen from 18th century, is an example of historic folk architecture. Back then it looked somewhat different: there was a cowshed with a stable facing the garden. The writer's grandfather farmed there and later his father ran a bakery in the house. In 1878 Jirásek's parents became heavily indebted and lost the home, which was sold at auction.

The town bought Jirásek's native home in 1925 and, from 1955 to 1957 the building was sensitively reconstructed according to the design of architect Zdeněk Budinka and opened to the public. The commemorative plaque placed in the forefront of the building is the work of sculptor Quido Kocián (1874 - 1928). Nowadays, the house is administered by the Regional Museum in Náchod.

A bronze sculpture of Jirásek by sculptor Josef Malejovský (*1914) has stood behind the house since 1961.